Zakup mieszkania. Popełnisz ten błąd i zapłacisz deweloperowi więcej

Jest wiele aspektów, które powinnaś sprawdzić, gdy kupujesz mieszkanie. I jest jeden, na który pewnie nie zwrócisz uwagi. Jak zresztą większość kupujących. To zapis mówiący o tym, czy deweloper przewiduje możliwość zmiany ceny mieszkania po podpisaniu umowy. Tak, deweloper może podwyższyć cenę, po tym jak zawrzecie umowę deweloperską. Sprawdź, jakich zasad musi przestrzegać, aby zrobić to zgodnie z prawem. I jakich zapisów nie musisz akceptować.

Klauzula waloryzacyjna. To zapis, który oznacza, że deweloper przewiduje możliwość wzrostu ostatecznej ceny mieszkania. W efekcie końcowym, cena wybranego przez ciebie lokalu może znacznie odbiegać od ceny, którą zaakceptowałaś w umowie deweloperskiej. Nie daj się zaskoczyć. Sprawdź w umowie deweloperskiej i dołączonym do niej prospekcie informacyjnym, czy będziesz musiała dopłacić. O tym, w jakich przypadkach cena nieruchomości może się zmienić i gdzie szukać tego zapisu, możesz przeczytać w tym artykule.

Deweloperzy mają możliwość dopuszczenia klauzul waloryzacyjnych zgodnie z prawem. Jednak po pierwsze, nie każdy z nich decyduje się na to rozwiązanie. Po drugie, stosowanie zapisów o waloryzacji nie jest dowolne. Natomiast orzecznictwo sądowe wskazuje na pewne ograniczenia w tym zakresie. O tym, na co zwrócić uwagę, aby nie stracić na zakupie porozmawiałam z UOKiK i PZFD.

Klauzula waloryzacyjna. Deweloper powinien dać ci możliwość odstąpienia od umowy

— Jeśli w umowie deweloperskiej znajdują się klauzule waloryzacyjne, które dają prawo do podniesienia ceny, to muszą one gwarantować konsumentowi prawo odstąpienia od umowy. W przypadku braku klauzuli waloryzacyjnej w umowie – cena lokalu nie może się zmienić. Jeśli jednak deweloper chciałby wprowadzić do obowiązującej już umowy lub prospektu klauzulę waloryzacyjną, to nie może zrobić tego jednostronnie – zawsze musi się na to zgodzić nabywca — przekazał mi Tomasz Chróstny, prezes Urzędy Ochrony Konkurencji i Konsumentów.

Zastanawiasz się, czy zawsze będziesz mogła zrezygnować z zakupy mieszkania kiedy deweloper zaskoczy cię podniesieniem ceny? To zależy od zapisów umowy. Deweloper może wskazać pułap procentowy, w ramach którego zgadzacie się na manipulację ceną lokalu. Jest to jednak kwestia sporna. Jak wskazuje PZFD, w sytuacjach spornych sąd może podjąć różne decyzje.

— Powyżej pewnego progu wzrostu ceny – umowa powinna uprawniać nabywcę do odstąpienia od umowy. W orzecznictwie znaleźć możemy stanowiska, że przy waloryzacji nieprzekraczającej 5%, umowa nie musi przewidywać prawa do odstąpienia dla nabywcy. Jest to jednak kwestia ocenna i niewykluczone, że sąd ustanowi inny pułap. Jako PZFD rekomendujemy umożliwienie odstąpienia od umowy deweloperskiej powyżej 2% zmiany. Nierzadko spotykane są też postanowienia uprawniające do odstąpienia w przypadku każdej zmiany ceny, bez minimalnego progu – wyjaśnia Patryk Kozierkiewicz, aplikant radcowski Polskiego Związku Firm Deweloperskich.

Obiektywne wskaźniki to podstawa waloryzacji

Jeśli przymierzasz się do podpisania umowy deweloperskiej, zapamiętaj, że deweloper musi oprzeć klauzulę waloryzacyjną o obiektywny wskaźnik. I nie może być on zależny od niego, ani też od twojej woli. Takim przykładem będzie zmiana stawki podatku VAT.

— Klauzula waloryzacyjna zawsze powinna być sformułowana w sposób precyzyjny i jednoznaczny oraz opierać się na obiektywnych i weryfikowalnych przesłankach. Konsument (nabywca) powinien zatem zwrócić szczególną uwagę w klauzuli na istnienie prawa odstąpienia, wskaźnik do którego klauzula odsyła, ryzyko jednostronności klauzuli (zmiany tylko w górę), obowiązki informacyjne dewelopera — podpowiada prezes UOKiK.

Kupujesz mieszkanie? Na co jeszcze zwrócić uwagę?

Jest jeszcze kilka istotnych elementów, na które powinnaś zwrócić uwagę, gdy kupujesz mieszkanie, a deweloper dopuszcza stosowanie waloryzacji. Specjalnie dla Developer Magazine, wskazał je przedstawiciel PZFD:

• należy ustalić konkretną datę waloryzacji (np. po opublikowaniu rocznego wskaźnika przez prezesa GUS) i odnieść ją do konkretnego okresu w przeszłości (np. dnia zawarcia umowy),
• wspomniane wyżej prawo do odstąpienia,
• deweloper musi poinformować nabywcę,
• waloryzacja musi obejmować oba bieguny – tj. zarówno wzrost, jak i obniżenie ceny.

O tym, w jakim przypadku deweloper powinien obniżyć cenę wybranego przez ciebie mieszkania, przeczytasz tutaj.