Organizacje z branży budowlanej twardo apelują do premiera

 „Apelujemy o jak najszybsze podjęcie działań na rzecz poprawy sytuacji na rynku budowlanym”. Tak zaczyna się list do premiera Mateusza Morawieckiego podpisany przez prezesów organizacji z branży budowlanej.

— Mając na uwadze coraz gorszą sytuację branży materiałów budowlanych i budownictwa w Polsce apelujemy o jak najszybsze podjęcie działań stymulujących te gałęzie gospodarki, poprzez przywrócenie zwrotu części wydatków na materiały budowlane zakupione na cele mieszkaniowe. Dodatkowo, zachęcamy do zastanowienia się nad ewentualnym rozszerzeniem ulgi na usługi budowlane związane z nieruchomościami mieszkalnymi. Równie ważne jest uruchomienie środków z Krajowego Programu Odbudowy, które w innych krajach mają bardzo pozytywny wpływ na kondycję rynku budowlanego — czytamy w liście do Prezesa Rady Ministrów.

Apel do premiera. Organizacje branży budowlanej wskazują konkretne powody kryzysu w branży

Dokładna nazwa dokumentu to „Apel przedstawicieli pracowników i pracodawców sektora budowlanego o przywrócenie zwrotu części wydatków na materiały budowlane zakupione na cele mieszkaniowe”. Podpisali się pod nim prezesi ponad 30 organizacji i stowarzyszeń, m.in. prezes Polskiego Związku Firm Deweloperskich, prezes Zarządu  Związku Pracodawców Producentów Materiałów dla Budownictwa, Prezydent Konfederacji Lewiatan, Przewodniczący Federacji Przedsiębiorców Polskich, prezes Polskiej Izby Budownictwa, prezes Zarządu Pracodawców Rzeczypospolitej Polskiej, prezes Związku Pracodawców Business Centre Club, prezes zarządu Związku Producentów, Dostawców i Dystrybutorów POLSKIE OKNA I DRZWI.

— Dostępne dane wskazują na istotne pogorszenie warunków funkcjonowania firm z branży materiałów budowlanych, mające bezpośredni wpływ na sytuację całego sektora budowlanego: 

• w pierwszej połowie 2023 roku liczba mieszkań, na których budowę wydano pozwolenia lub dokonano zgłoszenia spadła o 34,7% rok do roku, jednocześnie ilość rozpoczętych inwestycji spadła o 28,5% w analogicznym okresie (na podstawie GUS); 

• obserwowany jest wyraźny spadek sprzedaży większości wyrobów budowlanych, przykładowo przychody Grupy PSB (centrali) ze sprzedaży materiałów dla budownictwa oraz domu i ogrodu po dwóch miesiącach 2023 r. były o 13% niższe od analogicznego okresu roku poprzedniego, przy 16% wzroście cen. Łączna sprzedaż za 2 miesiące 2023 r., w stosunku do analogicznego okresu 2022 r., była niższa w 14 grupach towarowych: chemia budowlana (-0,2%), instalacje, ogrzewanie (-2%), izolacje wodochronne (-5%), oświetlenie, elektryka (-6%), wykończenia (-6%), płytki, łazienki, kuchnie (-7%), ogród i hobby (-8%), dekoracje (-10%), stolarka (-23%), izolacje termiczne (-31%), otoczenie domu (-36%), ściany, kominy (-37%), dachy, rynny (-46%) oraz płyty OSB, drewno (-51%). Wzrost sprzedaży nastąpił jedynie w 6 grupach towarowych: cement, wapno (+42%), farby, lakiery (+22%), motoryzacja (+15%), sucha zabudowa (+6%), wyposażenie, AGD (+3%) oraz narzędzia (+1%);

• dynamika produkcji budowlano-montażowej w jednostkach zajmujących się wznoszeniem budynków spada stale od listopada 2022 roku o 4,2-12,2% w zależności od miesiąca (na podstawie GUS);

— czytamy w liście do premiera Mateusza Morawieckiego.

Organizacje wskazują również, co przełożyło się na nienaturalne ceny wzrostów cen wyrobów budowlanych. To występująca w latach 2021 i 2022 bardzo wysoka dynamika wzrostu kosztów produkcji. Konkretnie wzrost wynagrodzeń pracowników o około 12% r/r, wzrost cen energii elektrycznej o około 92% w 2021 roku i około 90% w 2022 roku. Do tego musimy wziąć pod uwagę wzrost cen gazu ziemnego o około 50% w 2021 roku i około 7% w 2022 roku, czy cen węgla kamiennego o około 207% w 2022 roku, wzrost cen surowców i komponentów.

Bezpieczny Kredyt 2% nie przyniesie ożywienia i zdynamizowania branży budowlanej

Przytaczają również przeprowadzone badania ankietowe w IV kwartale 2022 roku. Pokazują one, że 42,5% Polaków odłożyło lub zawiesiło zaplanowane prace remontowo–budowlane. To z powodu wysokiej inflacji, jak również zmniejszonej dostępności materiałów budowlanych wynikającej z ich wysokich cen. Natomiast 34,2% ankietowanych zdecydowało o zredukowaniu zakresu planowanych prac remontowych.

Co istotne również, jak wskazują organizacje, zwiększa się skala sprzedaży wyrobów budowlanych w szarej strefie (bez faktury). Przykładowo skumulowane straty dla PKB spowodowane istnieniem szarej strefy na rynku betonu to ok. 1 mld zł (na podstawie ZPP).

— Obecna sytuacja bardzo niekorzystnie wpływa na kondycję finansową przedsiębiorstw produkujących wyroby budowlane. Wielu producentów dokonało restrukturyzacji organizacji produkcji (szczególnie wielozakładowej) polegającej na zamknięciu zakładów produkcyjnych i zwolnieniu pracowników. Wielkość zatrudnienia zmalała już o około 10-12%. Zmniejszenie liczby wydawanych pozwoleń oraz rozpoczynanych budów powoduje, że nie ma perspektyw istotnej poprawy sytuacji w kolejnych miesiącach. Branża producentów wyrobów budowlanych odczuje to najmocniej na przełomie 2023 i 2024 roku. Wpłynie to również niekorzystanie na inne branże budowlane. Już obecnie decyzje inwestycyjne, ze względu na sytuację gospodarczą, odkłada 36,9% firm budowlanych, a 27,7% wciąż planuje ograniczać zatrudnienie (na podstawie GUS). W takim otoczeniu makroekonomicznym uruchomiony niedawno program wsparcia Bezpieczny Kredyt 2% nie przyniesie wystarczającego i koniecznego impulsu dla ożywienia i zdynamizowania branży budowlanej — czytamy w liście.